رادیکولوپاتی چیست؟ فیزیوتراپی رادیکولوپاتی چگونه است؟
رادیکولوپاتی یا سندرم رادیکولوپاتی چیست؟ فیزیوتراپی رادیکولوپاتی چگونه است؟ رادیکولوپاتی یک وضعیت دردناک است که ناشی از فشار و آسیب به ریشههای عصبی در ناحیه نخاعی ایجاد میشود. ریشه های عصبی از نخاع فقرات خارج شده و از طریق مجموعهای از گذرگاه ها با سراسر بدن ارتباط برقرار میکنند. وقتی ریشه های عصبی در ناحیه ستون فقرات تحت فشار قرار میگیرد، میتواند منجر به درد، تحلیل عملکرد و علائم دیگری در محل تأمین عصبی دارد.
علل بیماری رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی میتواند به علل مختلفی برگردد. در زیر، برخی از علل شایع رادیکولوپاتی را ذکر میکنیم:
انسداد دیسک ستون فقراتی
این یکی از شایعترین علل رادیکولوپاتی است. دیسکهای ستون فقرات، ساختارهایی چسبنده اند که بین مهرهها قرار دارند. اگر دیسک ترک یا جابجا شود و فشاری بر روی ریشه عصب اعمال کند، میتواند منجر به رادیکولوپاتی شود.
جابجایی مهرهها
جابجایی مهرهها (مانند آسیب دیدگی دیسک و ستون فقراتی) میتواند منجر به فشار و تحریک ریشه عصب شود و رادیکولوپاتی را ایجاد کند.
سندرم تونل کارپال
این بیماری در دست رخ میدهد و عصب میانی دست (عصب میانیانه) را تحت فشار قرار میدهد. این میتواند به درد و رادیکولوپاتی در دست و انگشتان منجر شود.
درباره درای نیدلینگ بخوانید
التهاب عصبی
التهاب عصبها میتواند به علت عفونت، آسیب، یا بیماریهای التهابی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس یا سِردرم ایروسیپلواسی موجب رادیکولوپاتی شود.
تراشه ستون فقرات
وجود تراشهها یا قطعات کوچکی از استخوان یا بافت درونی دیسکها میتواند به ریشه عصبها آسیب برساند و رادیکولوپاتی را ایجاد کند.
تراکم نخاع
تراکم نخاع در نتیجه آسیب یا بیماریهایی مانند تومورها، عفونت، یا تشدید فشار بر روی نخاع میتواند منجر به رادیکولوپاتی شود.
تروما
آسیب مستقیم به ناحیه ستون فقرات میتواند منجر به فشار و آسیب ریشه عصبی شده و رادیکولوپاتی را ایجاد کند.
علائم بیماری رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی علائم متنوعی میتواند ایجاد کند که به علت فشار یا تحریک ریشه عصب در ناحیه خروجی از نخاع ظاهر میشوند. در زیر، برخی از علائم شایع رادیکولوپاتی را ذکر میکنیم:
- ● درد: درد شدید و تیز در ناحیه ایجاد فشار و تحریک ریشه عصبی معمولاً اولین علامت رادیکولوپاتی است. این درد ممکن است در طول مسیر ریشه عصب ، از سرشانه تا انتهای عضو مربوطه (مثلاً پا یا دست) احساس شود.
- ● سوزش و تورم: سوزش و تورم در ناحیه مورد تحریک نیز ممکن است رخ دهد. این علائم معمولاً به علت التهاب در ناحیه تحریک شده و واکنش بدن به آسیب عصبی است.
- ● ضعف عضلانی: فشار یا آسیب به ریشه عصب میتواند منجر به ضعف عضلات مربوطه شود. این ضعف میتواند در ناحیه تحریک شده یا در دست و پاها احساس شود.
- ● احساس بیقراری : برخی افراد ممکن است احساس بیقراری یا عدم توانایی در حرکت صحیح عضلات را تجربه کنند. این علائم معمولاً به علت اختلال در انتقال اطلاعات ناحیه تحریک شده به عضلات است.
- ● کاهش حس: در برخی موارد، رادیکولوپاتی میتواند منجر به کاهش حس در ناحیه تحریک شده شود. این ممکن است شامل کاهش حس لمس، درد یا دیگر احساسات در ناحیه مربوطه باشد.
مهم است بدانید که علائم رادیکولوپاتی ممکن است بین افراد متفاوت باشد و بسته به محل و شدت فشار و تحریک ریشه عصب متفاوت باشد. همچنین، علائم معمولاً در یک طرف بدن احساس میشوند که ممکن است در صورت پیشرفت بیماری به طرف دیگر نیز گسترش یابند.
چه افرادی بیشتر در معرض رادیکولوپاتی هستند؟
رادیکولوپاتی ممکن است در هر شخصی رخ دهد، اما برخی از عوامل و شرایط میتوانند خطر بروز آن را افزایش دهند. برخی از افراد و شرایطی که بیشتر در معرض رادیکولوپاتی قرار دارند عبارتند از:
بیماری دیسک ستون فقرات
بیماری دیسک ستون فقرات میتواند فشار و تحریک بر روی ریشه عصبها را ایجاد کند و رادیکولوپاتی را به همراه داشته باشد.
آسیب نخاعی
آسیب به نخاع یا عمل جراحی در ناحیه نخاع میتواند باعث فشار و تحریک ریشههای عصبی شود و رادیکولوپاتی را ایجاد کند.
التهاب و عفونت
التهابهایی مانند التهاب مفصل فقرات (اسپوندیلیت)، التهاب عضلات و روماتیسم میتوانند منجر به رادیکولوپاتی شوند.
سن
با پیشرفت سن، استحکام و انعطاف پذیری طبیعی ناحیه فقرات کاهش مییابد و احتمال بروز عوارض مرتبط با رادیکولوپاتی افزایش مییابد.
فشار و تروما
فشارهای مکرر یا تروماهای مستقیم بر روی ناحیه ستون فقرات میتوانند باعث فشار و تحریک ریشههای عصبی شوند و رادیکولوپاتی را ایجاد کنند. به عنوان مثال، در ورزشکاران، ضربههای مکرر به ناحیه ستون فقرات ممکن است خطر رادیکولوپاتی را افزایش دهد.
عوامل دیگری شامل ژنتیک، بیماریهای روماتیسمی مزمن مانند آرتریت روماتوئید، بیماریهای متابولیک مانند دیابت و چاقی، استفاده طولانی مدت از مواد مخدر و سابقه آسیب ناحیه فقرات باشند.
نحوه تشخیص بیماری رادیکولوپاتی
تشخیص رادیکولوپاتی معمولاً توسط پزشک متخصص اعصاب و روان (نورولوژیست) یا جراح اعصاب صورت میگیرد. برای تشخیص رادیکولوپاتی، پزشک ممکن است از روشها و آزمایشهای زیر استفاده کند:
- ● تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی شما را جمعآوری میکند و سوالاتی درباره علائم، شدت و محل درد، ضعف عضلانی و همچنین سابقه بیماریهای قبلی و عملهای جراحی مرتبط با ناحیه ستون فقرات میپرسد. سپس معاینه فیزیکی انجام میشود تا ناحیه مورد درد و تحریک را بررسی کند.
- ● آزمایش عصبی: آزمایشهای عصبی ممکن است به منظور بررسی عملکرد عصبها و شناسایی فشار و تحریک ریشههای عصبی انجام شود. این شامل آزمایشهای الکتروفیزیولوژیکی مانند امای جی (EMG) و سازوکار پاسخ عصبی است.
- ● تصویربرداری: نوعی تصویربرداری مانند رادیوگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) ممکن است برای تشخیص رادیکولوپاتی استفاده شود. این تصاویر به پزشک کمک میکنند تا ساختارهای داخلی ناحیه ستون فقرات و وجود هرگونه فشار، التهاب، مشکلات دیگر را بررسی کند.
- ● آزمایشهای تشدید درد: در برخی موارد، آزمایشهای تشدید درد ممکن است برای تعیین منشأ درد و محل فشار عصبی انجام شود. این شامل آزمایشهایی مانند آزمایش تزریق موقتی مادهای به ناحیه تحت فشار و آزمایشهای تحریکی است.
تشخیص رادیکولوپاتی بستگی به نتایج این آزمایشها و تاریخچه بالینی شما دارد. پس از تشخیص، پزشک معالج میتواند برنامه درمانی مناسب را برای کاهش علائم و بهبود وضعیت شما تعیین کند.
روش های درمان رادیکولوپاتی
درمان رادیکولوپاتی بستگی به علت اصلی و شدت علائم شما دارد. در بیشتر موارد، درمان رادیکولوپاتی به صورت غیرجراحی شروع میشود و شامل روشهای زیر میشود:
- ● استراحت و فعالیت محدود: در صورت بروز رادیکولوپاتی شدید، استراحت و فعالیت محدود به ناحیه دردناک کمک میکند تا فشار و تحریک روی ریشههای عصبی کاهش یابد.
- ● آنتیالتهابها: مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن میتواند در کاهش درد و التهاب ناشی از رادیکولوپاتی موثر باشد.
- ● فیزیوتراپی: جلسات فیزیوتراپی شامل تمرینات تقویت عضلات، کشش عضلات، آب درمانی، مگنت تراپی، تمرینات کاردیوواسکولر و تقویت انعطافپذیری میتواند علائم رادیکولوپاتی را کاهش دهد و بهبود بخشد.
- ● تزریقات موضعی: تزریقات موضعی مانند تزریق استروئیدها و آنالژزیکها به ناحیه مبتلا میتواند التهاب و تحریک ریشههای عصبی را کاهش دهد و درد را تسکین دهد. این تزریقات توسط پزشک متخصص انجام میشود.
- ● مدیریت درد: در صورتی که درمانهای معمول موثر نباشند، ممکن است پزشک شما داروهای ضد درد قویتر مانند آنالژزیکهای قوی یا استروئیدها را تجویز کند.
- ● درمان تحت نظر پزشک تخصصی: در موارد شدیدتر و ناکامی در درمان غیرجراحی، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد برای درمان تحت نظر پزشک متخصص مراجعه کنید. این میتواند شامل درمانهای تزریقی مانند بلوک عصبی، درمان فیزیکی تسکینی، درمان همهجانبه تسکینی (TENS) و درمانهای پزشکی بیشتر باشد.
در برخی موارد، به عنوان گزینه نهایی، جراحی ممکن است لازم باشد. این شامل جراحی برداشتن تکههای دیسک شکسته، جراحی تخلیه تنگیهای فضایی، جراحی دیسک و گاهی اوقات جراحی استفاده از فیوژن است که درمان رادیکولوپاتی بستگی به علت و شدت علائم شما دارد و تنها پزشک متخصص میتواند درمان مناسب را تعیین کند. همچنین، در صورت بروز علائم شدید مانند ضعف عضلات، کاهش حس و مشکلات کنترل مثانه و روده، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید، زیرا این ممکن است نشانههای تهدید کننده برای عصبهای فشرده شده باشند که نیاز به مداخله فوری دارند.
درباره شاک ویو تراپی بخوانید.
راه های پیشگیری از رادیکولوپاتی
برخی از راههای پیشگیری از رادیکولوپاتی عبارتند از:
- ● حفظ وضعیت بدن: رعایت وضعیت صحیح بدن هنگام برخورد با فعالیتهای روزمره میتواند فشار و تنش روی ستون فقرات را کاهش داده و از بروز مشکلات عصبی جلوگیری کند. به عنوان مثال، به درستی برخاستن و نشستن، برخورداری از میز کار مناسب و استفاده از صندلیهای پشتی قابل تنظیم و استفاده از تجهیزات حمل و نقل صحیح میتواند به شما کمک کند.
- ● تمرین و تقویت عضلات: انجام تمرینات منظم و تقویت عضلات میانه بدن، از جمله عضلات پشتی، شکمی و نیز عضلات پشت ران و ساق پا، میتواند از پایداری و استحکام ستون فقرات و کاهش فشار بر روی ریشههای عصبی کمک کند.
- ● حفظ وزن سالم: حفظ وزن مناسب بدن و جلوگیری از اضافه وزن و چاقی میتواند از فشار اضافی بر روی ستون فقرات جلوگیری کند و خطر بروز رادیکولوپاتی را کاهش دهد.
- ● انجام فعالیتهای ورزشی منظم: انجام فعالیتهای ورزشی منظم و مناسب با راهنمایی حرفهای میتواند عضلات را تقویت کرده و از افزایش انعطافپذیری و پایداری ستون فقرات کمک کند.
- ● جلوگیری از بارهای سنگین: جابجایی و حمل بارهای سنگین با رعایت فنون درست حمل و نقل و استفاده از ابزارهای کمکی میتواند فشار زیاد بر روی ستون فقرات و ریشههای عصبی را کاهش دهد.
- ● استفاده از فنون ایستادن و نشستن صحیح: استفاده از مبلمان مناسب و صندلیهای پشتی قابل تنظیم، نگهداری وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن و ایستادن را تسهیل میکند و فشار زیاد بر روی ستون فقرات را کاهش میدهد.
- ● انجام تمرینات انعطافپذیری: انجام تمرینات انعطافپذیری مانند یوگا و پیلاتس میتواند از افزایش انعطافپذیری عضلات و ریلکس شدن ستون فقرات کمک کند و از بروز رادیکولوپاتی جلوگیری کند.
- ● جلوگیری از رانندگی زیاد: در صورتی که برای مدت طولانی درون خودرو نشستهاید، بهتر است به فواصل منظم استراحت کوتاه کنید و تمرینات کشش و تقویت عضلات را انجام دهید تا از فشار طولانی مدت بر روی ستون فقرات جلوگیری کنید.
- ● جلوگیری از حرکات تند و ناگهانی: حرکات تند، انتقال وزن ناگهانی و خم شدن و تمدید بدون آمادگی میتواند فشار زیادی بر روی ریشههای عصبی ایجاد کند. بنابراین، بهتر است از حرکات نرم و آهسته استفاده کنید.
- ● استفاده از تکنیکهای کمکی: هنگام برخورد با فعالیتهایی که نیاز به خم شدن و برجسته شدن دارند، میتوانید از تکنیکهای کمکی مانند انتقال بار به طرفین، استفاده از تسمه پشتی و استفاده از وسایل کمکی مانند جعبههای باربری استفاده کنید.
- ● مراقبت از ستون فقرات: رعایت مراقبتهای ستون فقرات مانند نشستن و برخاستن درست، استفاده از تشک و پتوهای مناسب برای خواب، و انجام تمرینات تقویتی و کششی میتواند از حفظ سلامت ستون فقرات و جلوگیری از رادیکولوپاتی کمک کند.
درباره فیزیوتراپی دیسک کمر بخوانید.
فیزیوتراپی رادیکولوپاتی چگونه است؟
فیزیوتراپی یک روش غیردارویی است که در درمان رادیکولوپاتی استفاده میشود. این روش با استفاده از تمرینات تقویتی، کششی، انعطافپذیری، ماساژ و تکنیکهای دیگر، بهبود علائم رادیکولوپاتی را تسهیل میکند. درمان رادیکولوپاتی با استفاده از فیزیوتراپی معمولاً به صورت یک برنامه ترکیبی از تمرینات و تکنیکهای مختلف صورت میگیرد. در زیر به برخی از روشهای مورد استفاده در فیزیوتراپی برای درمان رادیکولوپاتی اشاره میشود:
- ● تمرینات تقویتی: تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات میانه بدن و حمایت از ستون فقرات مفید است. این تمرینات میتوانند باعث کاهش فشار بر روی ریشههای عصبی شوند و بهبود علائم رادیکولوپاتی را تسریع کنند. مثالهایی از تمرینات تقویتی شامل انجام تمریناتی با وزن بدن، تمرینات با وزنهها و تمرینات با دستگاههای ورزشی هستند.
- ● تمرینات کششی: تمرینات کششی میتوانند انعطافپذیری عضلات و بافتهای اطراف را افزایش دهند و فشار روی ریشههای عصبی را کاهش دهند. تمرینات کششی معمولاً شامل تمرینات استرچینگ، تمرینات یوگا و تمرینات کششی با استفاده از وسایل کمکی مانند توپ تناسب اندام است.
- ● ماساژ: ماساژ میتواند بهبود جریان خون، کاهش التهاب و عقدههای عضلانی، و کاهش درد مرتبط با رادیکولوپاتی را تسهیل کند. فیزیوتراپیست میتواند با استفاده از تکنیکهای ماساژ مناسب، به مناطق مورد نیاز دسترسی پیدا کند و ماساژ انجام دهد.
- ● آب درمانی: استفاده از آب درمانی میتواند به کاهش التهاب، تسکین درد و بهبود علائم رادیکولوپاتی کمک کند.
- ● دستگاههای الکتروفیزیولوژیکی : مانند الکترودها و لیزر نوری برای اعمال گرما و سرما است معمولاً در ترکیب با سایر روشهای فیزیوتراپی استفاده میشوند.
- ● تکار تراپی: تکارتراپی این تکنیکها میتوانند جریان خون را بهبود داده، درد و التهاب را کاهش دهند و بهبود علائم رادیکولوپاتی را تسهیل کنند.
فیزیوتراپیست میتواند به شما حرکات و روشهای صحیح برای اجرای فعالیتهای روزمره و جلوگیری از فشار زیاد بر روی ریشههای عصبی آموزش دهد. این آموزشها میتوانند شامل تکنیکهای درست نشستن، انجام حرکات انعطافپذیری و جلوگیری از حرکات و وضعیتهایی باشند که علائم رادیکولوپاتی را تشدید میکنند.
همه این روشها باید توسط یک فیزیوتراپیست مجرب (فیزیوتراپی رادین) انجام شوند و برنامه درمانی باید با توجه به وضعیت شخص و شدت علائم تنظیم شود.
سخن پایانی
رادیکولوپاتی یک بیماری عصبی است که ناشی از فشار و آسیب به ریشههای عصبی در ناحیه نخاعی ایجاد میشود. درمان رادیکولوپاتی شامل ترکیبی از روشهای غیردارویی و در برخی موارد روشهای دارویی است. شما می توانید با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی رادین که یکی از بهترین فیزیوتراپی تهران با کمک و یاری همکاران متخصص و امکانات پیشرفته ای که در اختیار شما مراجعین عزیز میگذارد، شما را در درمان سریع دردتان یاری کند.