فیزیوتراپی شکستگی پاشنه پا
شکستگی پاشنه پا یا شکستگی استخوان پاشنه پا، وضعیتی است که در آن یک یا چند استخوان در ناحیه پاشنه پا شکسته میشود. پاشنه پا شامل چندین استخوان است، از جمله استخوان کعبی و استخوانهای کوچکتری که از طریق لیگامانتها به هم متصل هستند.
شکستگی پاشنه پا ممکن است به دلیل ضربه مستقیم، فشار زیاد، سقوط یا استفاده نادرست از پا رخ دهد. این نوع شکستگی معمولاً با درد شدید، ورم، کبودی و عدم توانایی در حمل و نقل قسمت شکسته پاهمراه است. در برخی موارد، ممکن است استخوانهای شکسته به طور قابل مشاهده ظاهر شوند.
برای تشخیص شکستگی پاشنه پا، معمولاً پزشک از روشهای مختلفی مانند تاریخچه پزشکی، بررسی جسمانی، اشعه ایکس و ممکن است از آزمایشهای تصویری مانند CT scan یا MRI نیز استفاده کند.
درمان شکستگی پاشنه پا به عواملی مانند محل و شدت شکستگی، وضعیت استخوانها و نیازهای فرد بستگی دارد. درمان ممکن است شامل استفاده از چسباندن استخوانها، استفاده از مهرهها و پیچها، استفاده از بالانسها و تقویتکنندههای پاشنه و گاهی اوقات جراحی باشد. همچنین، بستگی به نوع شکستگی و توصیه پزشک ممکن است فرد نیاز به استفاده از آتل، ویلچر داشته باشد.
مهم است که در صورت بروز شکستگی پاشنه پا، به طور سریع به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسبی اعمال شود و از عوارض بیشتری جلوگیری شود.
انواع شکستگی پاشنه پا کدامند؟
شکستگی پاشنه پا میتواند در انواع مختلفی رخ دهد. در زیر، به برخی از انواع شکستگی پاشنه پا اشاره میکنیم:
شکستگی استخوان مکعبی (Calcaneus Fracture)
استخوان مکعبی، استخوان بزرگی است که در بخش پشتی پاشنه پا قرار دارد. شکستگی در این استخوان ممکن است به دلیل سقوط از ارتفاع، تصادفات خودرو، ضربه مستقیم یا فشار زیاد رخ دهد. این نوع شکستگی معمولاً با ورم، درد شدید در پشت پا و کبودی همراه است.
شکستگی استخوانهای متصل به استخوان مکعبی (Fractures of Bones Connected to the Calcaneus)
استخوان مکعبی با استخوانهای دیگری در پا ارتباط دارد، مانند استخوانهای تالوس و کباله. شکستگی در هر یک از این استخوانها میتواند رخ دهد و علائم و دردهای مشابهی با شکستگی استخوان مکعبی داشته باشد.
شکستگی استخوان ناحیه متصلی (Stress Fracture)
شکستگی استخوان ناحیه متصلی به پاشنه پا ممکن است در نتیجه فشار و تکراری بودن فعالیتهای ورزشی، یا از طریق استفاده نادرست از پا رخ دهد. این نوع شکستگی معمولاً با درد آرام و تدریجی در ناحیه پاشنه پا شروع میشود و با ادامه فعالیت بدتر میشود.
شکستگی انبساطی (Avulsion Fracture)
در این نوع شکستگی، قسمتی از استخوان پاشنه پا به دلیل نیروی کششی شدید از استخوان جدا میشود. این نوع شکستگی معمولاً در نتیجه فعالیتهای ورزشی یا حرکات ناگهانی رخ میدهد.
مهم است که در صورت بروز هر نوع شکستگی پاشنه پا، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی اعمال و درمان مناسبی انجام شود.
شکستگیهای داخل مفصلی
شکستگیهای داخل مفصلی در پاشنه پا میتوانند در مفاصل مختلفی رخ دهند. در زیر، به برخی از انواع شکستگیهای داخل مفصلی در پاشنه پا اشاره میکنیم:
شکستگی استخوان تالوس (Talus Fracture)
استخوان تالوس یا استخوان مچ پا، استخوان بزرگی است که بین استخوان مکعبی و استخوان آسیب پذیر (ناحیه پاشنه) قرار دارد. شکستگی در استخوان تالوس ممکن است به دلیل سقوط از ارتفاع، ضربه مستقیم یا فشار زیاد رخ دهد. این نوع شکستگی معمولاً با درد شدید، ورم و محدودیت در حرکت مفصل تالوس همراه است.
شکستگی استخوانهای مشترک (Fractures of Articulating Bones)
شکستگی ممکن است در استخوانهای مشترکی که در پاشنه پا وجود دارند، مانند استخوانهای ناحیه متصلی یا استخوانهای کوچکتر در مفصل تالوکالکانئوس (مفصل بین استخوان تالوس و استخوان مکعبی) رخ دهد. علائم مربوط به این شکستگیها شامل درد، ورم، محدودیت حرکت و عدم پایداری مفصل است.
شکستگی استخوانهای فوقانی پاشنه (Fractures of the Metatarsal Bones)
استخوانهای فوقانی پاشنه، یعنی استخوانهای قسمت جلویی پاشنه پا، ممکن است با شکستگی روبرو شوند. این شکستگیها ممکن است به دلیل ضربه مستقیم، فشار زیاد یا تنش تکراری روی این استخوانها رخ دهند. علائم شامل درد، ورم و کبودی در ناحیه شکستگی است.
تشخیص و درمان دقیق انواع شکستگیهای داخل مفصلی در پاشنه پا نیازمند مراجعه به پزشک متخصص است. پزشک با استفاده از اشعه ایکس، CT scan و بررسی جسمانی، تشخیص را تأیید کرده و برنامه درمانی مناسب را تعیین خواهد کرد. این ممکن است شامل استفاده از چسباندن استخوانها، جراحی، استفاده از وسایل پشتیبانی مانند آتل پاشنه و فیزیوتراپی باشد.
شکستگیهای بیرونزدگی
شکستگی بیرونزدگی (Dislocation Fracture) یک نوع شکستگی است که همراه با خروج یا جابجایی استخوانها از مفصل مربوطه رخ میدهد. در این نوع شکستگی، استخوانها نه فقط شکسته میشوند، بلکه از محل قرارگیری طبیعی خود در مفصل خارج میشوند. این موضوع میتواند به علت ضربه شدید، فشار زیاد یا حرکت نادرست در مفصل رخ دهد.
شکستگیهای بیرونزدگی میتوانند در هر مفصلی از بدن اتفاق بیفتند، اما در پاشنه پا نیز ممکن است رخ دهند. برخی از شکستگیهای بیرونزدگی در پاشنه پا عبارتند از:
بیرونزدگی مفصل قابل انعطاف (Subtalar Dislocation)
در این نوع شکستگی بیرونزدگی، مفصل زیرانقباضی (Subtalar) که بین استخوان مکعبی و استخوان تالوس قرار دارد، از محل خود جابجا میشود. این موضوع معمولاً به علت ضربه شدید یا تصادفات ورزشی رخ میدهد.
بیرونزدگی مفصل تالوکالکانئوس (Talocalcaneal Dislocation)
در این نوع شکستگی بیرونزدگی، مفصل بین استخوان تالوس و استخوان مکعبی (تالوکالکانئوس) از محل خود خارج میشود. این نوع شکستگی معمولاً به علت ضربه شدید یا فشار زیاد بر مفصل رخ میدهد.
بیرونزدگی مفصل تالوناویکولار (Talonavicular Dislocation)
در این نوع شکستگی بیرونزدگی، مفصل بین استخوان تالوس و استخوان ناویکلر (تالوناویکولار) از محل خود جابجا میشود. این نوع شکستگی معمولاً به علت ضربه شدید یا فشار زیاد بر مفصل رخ میدهد.
شکستگی بیرونزدگی نیازمند مراقبت پزشکی فوری است. در بیشتر موارد، مفصل بیرونزده شده باید بازگردانده شود تا استخوانها به موقع به جای خود برگردند. سپس، پزشک ممکن است با توجه به شدت شکستگی، نیاز به جراحی، استفاده از دستگاههای پشتیبانی مانند آتل پاشنه، فیزیوتراپی را توصیه کند.
شکستگی تنشی یا استرسی
شکستگی تنشی یا استرسی (Stress Fracture) یک نوع شکستگی است که ناشی از تکرار تنشهای کوچک و مکرر بر روی استخوان است. در این نوع شکستگی، استخوان تحت فشارهای تکراری قرار گرفته و توانایی تحمل آن را از دست میدهد، که به شکستگی میانجامد. این نوع شکستگی معمولاً در نتیجه فعالیتهای ورزشی یا فشار طولانی مدت بر استخوانها رخ میدهد.
علل شکستگی تنشی شامل موارد زیر میشوند:
- فعالیتهای ورزشی یا فشار طولانی مدت: استفاده بیش از حد از استخوانها در فعالیتهای ورزشی مانند دویدن، پرش، پیادهروی طولانی مدت یا حرکات تکراری میتواند باعث شکستگی تنشی شود.
- تغییرات در سطح و نوع فعالیت: شروع یا افزایش فعالیتهای ورزشی بدون آمادگی کافی، تغییر نوع سطح، سرعت یا شدت فعالیت به طور ناگهانی نیز میتواند شکستگی تنشی را به همراه داشته باشد.
- ضعف عضلات: ضعف عضلات اطراف استخوانها میتواند موجب افزایش فشار بر روی استخوانها شده و شکستگی تنشی را تسریع کند.
علائم شکستگی تنشی شامل درد ملایم تا شدید در ناحیه مورد تاثیر، درد به مدت طولانی پس از فعالیت، حساسیت و تورم محل شکستگی است. در صورت مشاهده این علائم، مهم است به پزشک مراجعه کنید. تشخیص شکستگی تنشی معمولاً با استفاده از تاریخچه بیماری، بررسی جسمانی، اشعه ایکس و در برخی موارد آزمونهای تشخیصی مانند MRI انجام میشود.
درمان شکستگی تنشی شامل استراحت از فعالیتهای زیاد، استفاده از آب درمانی، استفاده از وسایل پشتیبانی مانند آتل پاشنه و در برخی موارد استفاده از کفشهای ویژه میشود. همچنین، برنامه تمرینی و فیزیوتراپی برای تقویت عضلات اطراف استخوانها و جلوگیری از تکرار شکستگی تنشی میتواند مفید باشد. پزشک شما میتواند راهنماییهای دقیقتری برای درمان و بهبودی شما ارائه دهد.
علائم شکستگی پاشنه پا کدامند؟
شکستگی پاشنه پا (Heel Fracture) ممکن است با علائم زیر همراه باشد:
- درد شدید: درد شدید و ناگهانی در منطقه پاشنه پا، به خصوص هنگام راه رفتن و قرارگیری وزن بر روی پا
- تورم و قرمزی: پاشنه پا ممکن است به علت آسیب و التهاب در ناحیه شکستگی متورم و قرمز شود .
- محدودیت حرکت: شکستگی پاشنه پا میتواند منجر به محدودیت حرکت در مفصل پاشنه پا شود و ایجاد دشواری در حرکت کردن پا را به همراه داشته باشد.
- عدم تحمل وزن: در صورتی که پاشنه پا شکسته باشد، احتمالاً نمیتوانید وزن خود را بر روی پا بگذارید و احساس ناراحتی و درد خواهید داشت.
- سختی در پشت پا: ممکن است در ناحیه پشت پا نیز احساس سفتی و سختی کنید، که نشان از شکستگی پاشنه پا باشد.
در صورت تجربه هر یک از این علائم، مهم است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را ارائه دهد. برای تشخیص شکستگی پاشنه پا، پزشک میتواند از روشهای تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا MRI استفاده کند و در صورت لزوم، به شما مراجعه به یک متخصص ارتوپدی را توصیه خواهد کرد.
علت شکستگی پاشنه پا چیست؟
شکستگی پاشنه پا ممکن است به دلیل عوامل مختلفی رخ دهد، از جمله:
- ضربه مستقیم: ضربه مستقیم و قوی به پاشنه پا میتواند باعث شکستگی شود. این ممکن است در نتیجه سقوط از ارتفاع، تصادفات رانندگی، ضربه یا تصادفات ورزشی رخ دهد.
- تحمیل نیروی بیش از حد: استفاده یا تحمیل نیروی بیش از حد بر روی پاشنه پا ممکن است باعث شکستگی شود. این امر میتواند ناشی از فعالیتهای ورزشی شدید مانند پرش، دویدن روی سطوح سخت، پیادهروی طولانی مدت باشد.
- استفاده نادرست از پاشنه: استفاده نادرست از پاشنه پا میتواند باعث ضعف و آسیب به استخوانها و پوستهای نرم پاشنه شود و در نتیجه شکستگی رخ دهد. این ممکن است برای افرادی که از کفشهای نامناسب یا پشتیبانی ناکافی استفاده میکنند، اتفاق بیفتد.
- شرایط طبی خاص: برخی شرایط طبی میتوانند ریسک شکستگی پاشنه پا را افزایش دهند. به عنوان مثال، افرادی که از بیماریهای مرتبط با استخوانها مانند اوستئوپوروز یا آرتریت روماتوئیدی رنج میبرند، ممکن است به شکستگی پاشنه پا حساس تر باشند.
مهم است بدانید که این فقط برخی از علل شکستگی پاشنه پا هستند و عوامل دیگری نیز ممکن است در بروز این نوع شکستگی نقش داشته باشند. در صورتی که شکستگی پاشنه پا را تجربه میکنید، مراجعه به پزشک متخصص قابل تشخیص و درمان این مسئله است.
عوارض شکستگی پاشنه پا کدامند؟
شکستگی پاشنه پا ممکن است عوارض و مشکلات زیر را به همراه داشته باشد:
- درد شدید و مزمن: شکستگی پاشنه پا معمولاً با درد شدید همراه است. این درد ممکن است در طول زمان به شدت کاهش یابد، اما در برخی موارد میتواند به شکل مزمن باقی بماند.
- تورم و التهاب: شکستگی پاشنه پا میتواند منجر به تورم و التهاب در ناحیه مجروح شود. این ممکن است باعث محدودیت حرکت و تنگی در کفش شود.
- نارسایی عملکرد: شکستگی پاشنه پا میتواند منجر به نارسایی عملکرد پا شود. این مشکل میتواند باعث محدودیت حرکت، کاهش توانایی حرکت و انجام فعالیتهای روزمره شود.
- عفونت: در برخی موارد، شکستگی پاشنه پا ممکن است باعث ورود عفونت به محل شکستگی شود. این میتواند منجر به علائمی مانند تورم، درد، قرمزی و تب شود. برای جلوگیری از عفونت، مهم است که درمان موردنیاز را انجام دهید و از توصیههای پزشک پیروی کنید.
- مشکلات استخوانی: شکستگی پاشنه پا ممکن است باعث مشکلات استخوانی مانند عدم تمایل به ترمیم استخوان، عدم هموار شدن استخوانها و نیاز به جراحی مجدد باشد.
- عوارض روانی و اجتماعی: شکستگی پاشنه پا ممکن است باعث محدودیت فعالیتهای روزمره، از دست دادن استقلال و تجربه افسردگی و اضطراب شود.
اهمیت تشخیص و درمان مناسب شکستگی پاشنه پا از جهت جلوگیری از عوارض و مشکلات بیشتر بسیار مهم است. بهترین راهکار برای تشخیص و درمان صحیح این مسئله مراجعه به پزشک متخصص است.
نحوه تشخیص شکستگی پاشنه پا
تشخیص شکستگی پاشنه پا معمولاً توسط پزشک متخصص ارتوپد یا جراح ارتوپد صورت میگیرد. برای تشخیص شکستگی پاشنه پا، پزشک ممکن است از روشها و آزمایشهای زیر استفاده کند:
- تاریخچه بیماری: پزشک ابتدا تاریخچه بیماری شما را سنجیده و سوالاتی درباره علائم، زمان و شدت درد، وقوع ضربه یا آسیب و سوابق بیماریهای قبلی مرتبط با استخوانها و پا مطرح میکند.
- بررسی بالینی: پزشک با بررسی ناحیه پاشنه پا، احساس و لمس استخوانها و مناطق دردناک، ارزیابی میکند. او ممکن است تورم، قرمزی، نقاط حساس و دیگر علائم جانبی را بررسی کند.
- تصویربرداری: برای تایید تشخیص شکستگی پاشنه پا، پزشک ممکن است از روشهای تصویربرداری استفاده کند. شامل اشعه ایکس (X-ray) و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) است. اشعه ایکس میتواند کمک کند تا استخوان شکسته و محل شکستگی را تشخیص دهد، در حالی که MRI میتواند اطلاعات بیشتری در مورد بافتهای نرم مانند عروق و بافتهای مفصلی فراهم کند.
- آزمایشهای تکمیلی: در برخی موارد، پزشک ممکن است برخی از آزمایشهای تکمیلی مانند آزمایش خون، برای ارزیابی چگونگی استحکام استخوانها و سایر آزمایشهای مورد نیاز را در نظر بگیرد.
تشخیص شکستگی پاشنه پا به دقت و توسط پزشک متخصص ارتوپد صورت میگیرد. بر اساس تشخیص دریافتی، پزشک برنامه درمانی مناسب را برای شما تنظیم خواهد کرد.
درمان های غیرجراحی شکستگی پاشنه پا
درمان غیرجراحی شکستگی پاشنه پا معمولاً بستگی به نوع و شدت شکستگی، همراهی عوارض دیگر، و توصیههای پزشک دارد. درمان غیرجراحی شامل موارد زیر است:
- استراحت و ایستادگی: بستگی به شدت شکستگی، پزشک ممکن است توصیه کند زیاد راه نروید و از تمرینهای سنگین و فشار زیاد بر پا پرهیز کنید. استفاده از وسایل کمکی مانند عصا نیز میتواند کمک کند.
- بانداژ و آتل: پزشک ممکن است بانداژ یا آتل را برای استحکامبخشی و استفاده از عصاها برای تثبیت مناسب پا توصیه کند. این کمکها میتوانند فشار را از استخوانهای شکسته کم کنند و بهبود را تسریع کنند.
- کمپرس یخ: استفاده از کمپرس یخ در ناحیه مجروح میتواند تورم و درد را کاهش دهد. اما باید به دستور پزشک عمل شود .
- داروها: پزشک ممکن است در صورت لزوم داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن را تجویز کند تا درد را کاهش دهد و التهاب را کنترل کند.
- فیزیوتراپی: پس از مدتی وقتی اجازه حرکت فعال میشود، فیزیوتراپی میتواند مفید باشد. تمرینات تقویتی، تمرینات انعطافپذیری و تمرینات تعادل میتوانند بهبود حرکت و قدرت پا را تسهیل کنند.
- رژیم غذایی مناسب: مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D میتواند به بهبود ترمیم استخوانها کمک کند. مصرف مواد غذایی مقوی مانند میوهها، سبزیجات، ماهی و محصولات لبنی نیز توصیه میشود.
درمان شکستگی پا با جراحی
درمان شکستگی پا با جراحی ممکن است در مواردی که شکستگی شدید است، استحکام استخوانها به طور غیرقابل قبول کاهش یافته است یا در مواردی که درمان غیرجراحی نتیجه مطلوبی نداشته است، لازم باشد. درمان جراحی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ثابتسازی داخلی: این روش شامل استفاده از پیچها، پلاکها، یا پینهای فلزی است که به استخوانها نصب میشوند تا آنها را در موقعیت صحیح نگه دارند و به ترمیم استخوان کمک کنند. این روش معمولاً برای شکستگیهایی که در ناحیه پاشنه یا زانو رخ میدهند، استفاده میشود.
- جراحی تثبیت خارجی: در این روش استخوانها را در موقعیت صحیح قرار دهند و آنها را در طول فرآیند ترمیم حفظ کنند. این روش معمولاً در شکستگیهایی که در ناحیه ساق پا رخ میدهند، استفاده میشود.
- جراحی بازسازی استخوان: در برخی موارد، جراحی بازسازی استخوان ممکن است لازم باشد. این روش شامل جابجایی قسمتهای شکسته استخوان، استفاده از تکنیکهای ترمیمی مانند پیوند استخوانی یا استفاده از مصنوعات استخوانی مصنوعی است.
- جراحی اصلاح شکلی: در برخی موارد، شکستگیهایی که باعث اختلال شدید در شکل پا میشوند، نیاز به جراحی اصلاح شکلی دارند. در این روش، استخوانها را قرار میدهند و ساختار صحیح پا را بازسازی میکنند.
پس از جراحی، فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی معمولاً توصیه میشود تا عضلات و حرکت پا را تقویت کنند و بهبودی را تسهیل کنند. همچنین، رعایت توصیههای پزشک پس از جراحی، مانند استفاده از عصاها، تغییرات در رژیم غذایی و مراقبت صحیح نیز بسیار مهم است.
فیزیوتراپی شکستگی پاشنه پا از چه روش هایی انجام می شود؟
فیزیوتراپی برای شکستگی پاشنه پا به منظور بهبود قدرت عضلات، افزایش محدودیت حرکتی، بهبود تعادل و بازگشت به فعالیتهای روزمره انجام میشود. روشهای مختلفی برای فیزیوتراپی شکستگی پاشنه پا وجود دارد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمرینات قدرت و استقامت عضلات: این تمرینات شامل تمرینات مقاومتی مانند انجام حرکات وزنهبرداری یا استفاده از مقاومتهای خاص میشود. این تمرینات به تقویت عضلات پا و افزایش استقامت آنها کمک میکنند.
- تمرینات انعطافپذیری: انجام تمرینات انعطافپذیری مانند کشش عضلات، انجام حرکات استرچینگ و استفاده از تکنیکهای ماساژ به منظور افزایش انعطافپذیری عضلات و مفاصل میباشد. این تمرینات میتوانند کمک کننده در بهبود دامنه حرکتی پا باشند.
- تمرینات تعادل و کوارتز: تمریناتی که به بهبود تعادل و کوارتز (توازن) کمک میکنند، برای بازیابی پس از شکستگی پاشنه پا مفید هستند. این شامل تمرینات مانند ایستادن روی یک پا، انجام حرکات تعادلی و استفاده از توپ تعادل است.
- آب درمانی: فیزیوتراپی در آب (آبدرمانی) میتواند مناسب برای شکستگی پاشنه پا باشد. آب به عنوان یک وسیله غیروزنی، فشار هیدرواستاتیک و خاصیت آرامشبخشی بر روی استخوانها و عضلات میتواند در تمرینات ریکاوری و توانبخشی مفید باشد.
تمرینات فیزیوتراپی برای شکستگی پاشنه پا باید توسط یک فیزیوتراپیست حرفهای تعیین و نظارت شوند. قبل از انجام هرگونه تمرینات فیزیوتراپی برای شکستگی پاشنه پا، مهم است که با پزشک خود مشورت کرده و راهنماییهای او را دریافت کنید. پزشک شما میتواند بر اساس جزئیات شکستگی، عوامل فردی و وضعیت شما، برنامه فیزیوتراپی مناسب را تهیه کند و به شما راهنمایی کند.
سخن پایانی
برای بهبود و درمان شکستگی پاشنه پا، فیزیوتراپی نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. فیزیوتراپی شامل تمرینات و تکنیکهای تقویتی و انعطافپذیری است که بهبود را تسریع میکند و به کاهش علائم و درد کمک میکند. معمولاً فیزیوتراپیست تمرینات خاصی را برای شما تعیین میکند که باید به صورت منظم انجام دهید. شما می توانید با کلینیک تخصصی رادین تماس حاصل فرمایید تا با رزرو وقت با همکاری کادر مجرب مجموعه به بهبود خود با تکنیک ها و مجهزترین تجهیزات سرعت بخشید.
همچنین میتوانید از خدمات فیزیوتراپی شکستگی پا با بیمه آسیا نیز بهرمند شوید.
